-
1 кан басымы
мед. давле́ние кро́ви, кровяно́е давле́ниекан басымы күтәрелү — мед. повыше́ние кровяно́го давле́ния; гипертони́я
кан (басымы) төшү (түбән булу) — мед. пониже́ние кровяно́го давле́ния; гипотони́я
-
2 кан
сущ.1) кровь || кровяно́й; кровено́сныйак кан тәнчекләре (бөртекләре) — бе́лые кровяны́е тельца́
кан группасы — гру́ппа кро́ви
күп кан югалту — потеря́ть мно́го кро́ви
артерия каны — артериа́льная кровь
2) перен. кровь ( о близком кровном родстве)ата-баба каны — кровь отцо́в и де́дов
•- кан агу- кан агып тору
- кан агучанлык
- кан агучылык
- кан азлык
- кан алдыру
- кан басымы
- кан бирү
- кан бирүче
- кан йөреше
- кан әйләнеше
- кан кардәш
- кан кардәшлеге
- кан кызыл
- кан кебек кызыл
- кан килү
- кан китү
- кан сарку
- кан күрү
- кан салу
- кан сыегаю
- кан тамчысы
- кан тамыры тыгылу
- кан төсе
- кан үче••кан агулау — см. кан бозу
кан аралаш яшь — крова́вые слёзы
кан белән түләү — отда́ть (поже́ртвовать) жизнь (за что-л.)
кан белән язу — писа́ть кро́вью (се́рдца)
кан бутау (катыштыру) — кровосмеше́ние
кан дошманы — кро́вный враг
кан елау — го́рько пла́кать, пла́кать горю́чими слеза́ми
кан йоту — се́рдце кро́вью облива́ется
кан кайнату — раздража́ть, злить, серди́ть, нерви́ровать (кого-л.)
кан калтырау — дрожа́ть от стра́ха, стра́шно боя́ться
кан качу — си́льно побледне́ть
кан кою (түгү) — лить (пролива́ть) кровь (за кого-л.)
кан коюлы (коешлы, койгыч) — см. канкойгыч
кан кызу — разгорячи́ться, вспыли́ть
кан тарату — уси́лить, активизи́ровать кровообраще́ние
кан ягу — придира́ться
канга бату — купа́ться (утопа́ть) в крови́
канга сусаган — кровожа́дный, жа́ждущий кро́ви
канга тоз салу (сибү) — по́ртить кровь, испо́ртить мно́го кро́ви
канга төшү — вы́мотать ду́шу
канны корыту — по́ртить кровь, отравля́ть жизнь (кому-л.), му́чить, изводи́ть (кого-л.)
кан(ны) кыздыру — волнова́ть, раздража́ть, нерви́ровать (кого-л.)
канын сыгу — см. кан эчү
- кан бозу- кан йөгерү
- кан бәрү
- кан кайнау
- кан уйнау
- кан кату
- кан корыту
- кан саву
- кан савылу
- кан эчү
- канына сеңгән
- канында булу -
3 уйнау
1) прям.; перен. игра́ть || игра́балалар уйныйлар — де́ти игра́ют
футбол уйнау — игра́ть в футбо́л
шахмат уйнау — игра́ть в ша́хматы
нервларда уйнау — игра́ть на не́рвах
кеше язмышы белән уйнау — игра́ть челове́ческой судьбо́й
2) игра́ть, развлека́ться || развлече́ние, заба́ватабигать кочагында уйнау — развле́чься на ло́не приро́ды
3) резви́ться (о телёнке, ягнёнке)әнисе янында тай уйный — жеребёнок резви́тся по́дле ма́тери
4) перен. бушева́ть, бу́йствовать, разыгра́тьсяҗил уйный — бу́йствует ве́тер
өй эчендә ут уйный — внутри́ до́ма бушу́ет ого́нь
буран уйный — разыгра́лась мете́ль
5) перен. заколоти́ться, заби́ться, волнова́ться/заволнова́ться; разгоре́тьсяйөрәк уйный — коло́тится се́рдце
кан уйный — кровь волну́ется
күз уйный — разгоре́лись глаза́
6) сверка́ть, сия́ть, отража́ться || сверка́ние, сия́ние; отраже́ниеязгы кояш нурлары уйный — сверка́ют весе́нние лучи́
күзләр уйный — глаза́ сверка́ют
курайда уйнау — сыгра́ть на кура́е
Отелло ролен уйнау — исполня́ть роль Оте́лло
оркестр увертюра уйнады — орке́стр испо́лнил увертю́ру
8) разы́грывать/разыгра́ть ( что) || ро́зыгрышзаем уйнау — ро́зыгрыш за́йма
9) перен. шути́ть, игра́тьуйнама! — не шути́!
ут белән уйнау — игра́ть с огнём
10) в знач. нареч. уйнап в шу́тку, шутя́уйнап әйтү — сказа́ть в шу́тку, пошути́ть
уйнап этеп җибәрү — оттолкну́ть шутя́
11) перен. колеба́ться, игра́ть || колеба́ниебазарда бәяләр уйнау — колеба́ние цен на база́ре
кан басымы уйный — ска́чет давле́ние кро́ви
•- уйнап җибәрү
- уйнап торган
- уйный башлау -
4 миңгерәүләндерү
перех.; см. миңгерәтүюгары кан басымы башны миңгерәүләндерә — высо́кое кровяно́е давле́ние затума́нивает го́лову
балыкны миңгерәүләндерү — глуши́ть (оглуши́ть) ры́бу
См. также в других словарях:
гипертония — Кан басымы артык күтәрелү. Шуңа бәйле чир … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тибеш — 1. Йөрәкнең һәм кан тамырларындагы канның ритмик хәрәкәте 2. Берәр ноктадан ыргылып яки берәр урында хәрәкәт иткән җисемнең шул таяныч ноктасына ясаган кискен басымы, бәрүе карындагы баланың тибеше 3. с. Омтылышлы, тиз, шәп башы тибеш эшли икән … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге